ANALİZ – Küresel faiz hızla gerilerken, TCMB’nin reel faizi %1.5 ile en düşüklerden

ANALİZ – Küresel faiz hızla gerilerken, TCMB’nin reel faizi %1.5 ile en düşüklerden

Vakıf Katılım

Resesyon endişeleri giderek arttıkça gelişmiş ve gelişmekte olan dünyadan düzinelerce merkez bankası faiz indirdi. Özellikle Ağustos ve Eylül aylarında merkez bankalarının faiz indirimi yoğunlaştı.

Böylece yeni bir dönemin de başlamış oldu. Daha 2019 başında başta ABD Merkez Bankası (FED) olmak üzere hangi merkez bankasının ne oranda faiz artıracağı konuşulurken, küresel ekonomi bu kez faiz indirim dönemine girdi. FED’in 17-18 Eylül toplantısında da faiz indirimine gitmesi bekleniyor.

Son olarak Avrupa Merkez Bankası (ECB) yavaşlayan Euro bölgesi ekonomisini ivmelendirmek amacıyla temel mevduat faiz oranını 10 baz puan düşürerek 0.5’e çekti.

Merkez bankaları maliyeti ucuzlayan para ile borçlanmayı ve harcamayı teşvik etmeye çalışarak ekonomiyi hızlandırmayı hedefliyorlar. Özellikle Avrupa'da reel faiz oranının İsveç'te yüzde -1.7, Euro bölgesinde ise yüzde -1.4 ile ekside olmasının nedeni bu...

Merkez Bankası da 12 Eylül’deki toplantısında para politikası faizini 3.25 puan düşürerek yüzde 16.5'e çekti. Faizin bu seviyeye düşmesiyle birlikte reel faiz de yüzde 1.5 puan seviyesine indi. Böylece daha önce yüzde 4-5 seviyesinde olan Merkez Bankası’nın reel faizi yüzde 1.5 ile gelişmekte olan ülkeler arasında en düşük reel faizlerden biri oldu.

Gelişmekte olan ülkeler arasında halen en yüksek faiz yüzde 4.8 ile Meksika’da… Bu ülkeyi yüzde 4.1 ile Suudi Arabistan ve yüzde 2.7 ile Rusya, yüzde 2.6 ile Brezilya ve Filipinler izliyor.

Türkiye, son faiz indirimi ile birlikte Tayvan, Güney Kore, Tayland ve Malezya gibi Güneydoğu Asya ülkeleri gibi yüzde 1-1.5 reel faiz veren ülkeler arasında yer aldı.

Eğer Ekim ayında baz etkisiyle enflasyon oranının beklendiği gibi yüzde 10 ve hatta tek basamaklı rakamlara gerilerse, Merkez Bankası reel faizinin yüzde 6’nın üzerine çıkması muhtemel. Kuşkusuz Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun 24 Ekim’de yapacağı toplantıda enflasyondaki düşüşe paralel yeni bir faiz indirim kararı alması bekleniyor.

Merkez Bankası TÜFE Reel Merkez Bankası Son Değişim Değişim

Ülke Adı Faizi (%) (%) Faizi (%) (%) Tarihi

İsviçre -0.75 0.3 -1.1 İndirim Ocak 15

Euro Bölgesi -0.50 -0.9 -1.4 İndirim Eylül 19

İsveç -0.25 1.4 -1.7 Artış Aralık 18

Japonya -0.10 0.5 -0.6 İndirim Ocak 16

Danimarka 0.00 0.4 -0.4 İndirim Ocak 15

Britanya 0.75 2.1 -1.4 Artış Ağustos 18

Avustralya 1.00 1.6 -0.6 İndirim Temmuz 19

Yeni Zelanda 1.00 1.7 -0.7 İndirim Ağustos 19

Norveç 1.25 1.6 -0.4 Artırım Haziran 19

Polonya 1.50 2.9 -1.4 İndirim Ekim 14

Tayvan 1.50 0.4 1.1 İndirim Mart 16

Güney Kore 1.50 0.0 1.5 İndirim Temmuz 19

Tayland 1.50 0.5 1.0 İndirim Ağustos 19

Kanada 1.75 2.0 -0.3 Artış Ekim 18

Çekya 2.00 2.9 -0.9 Artış Mayıs 19

Şili 2.00 2.3 -0.3 İndirim Eylül 19

ABD 2.13 1.7 0.4 İndirim Temmuz 19

Hong Kong 2.50 3.3 -0.8 İndirim Ağustos 19

Peru 2.50 2.0 0.5 İndirim Ağustos 19

Suudi Arabistan 2.75 -1.3 4.1 İndirim Temmuz 19

Malezya 3.00 1.4 1.6 İndirim Mayıs 19

Kolombiya 4.25 3.8 0.5 İndirim Nisan 19

Filipinler 4.25 1.7 2.6 İndirim Ağustos 19

Çin 4.35 2.8 1.6 İndirim Ekim 15

Hindistan 5.40 3.2 2.2 İndirim Ağustos 19

Endonezya 5.50 3.5 2.0 İndirim Ağustos 19

Brezilya 6.00 3.4 2.6 İndirim Temmuz 19

Güney Afrika 6.50 4.0 2.5 İndirim Temmuz 19

Rusya 7.00 4.3 2.7 İndirim Eylül 19

Meksika 8.00 3.2 4.8 İndirim Ağustos 19

Türkiye 16.50 15.0 1.5 İndirim Eylül 19