Resesyon endişeleri giderek arttıkça gelişmiş ve gelişmekte olan dünyadan düzinelerce merkez bankası faiz indirdi. Özellikle Ağustos ve Eylül aylarında merkez bankalarının faiz indirimi yoğunlaştı.
Böylece yeni bir dönemin de başlamış oldu. Daha 2019 başında başta ABD Merkez Bankası (FED) olmak üzere hangi merkez bankasının ne oranda faiz artıracağı konuşulurken, küresel ekonomi bu kez faiz indirim dönemine girdi. FED’in 17-18 Eylül toplantısında da faiz indirimine gitmesi bekleniyor.
Son olarak Avrupa Merkez Bankası (ECB) yavaşlayan Euro bölgesi ekonomisini ivmelendirmek amacıyla temel mevduat faiz oranını 10 baz puan düşürerek 0.5’e çekti.
Merkez bankaları maliyeti ucuzlayan para ile borçlanmayı ve harcamayı teşvik etmeye çalışarak ekonomiyi hızlandırmayı hedefliyorlar. Özellikle Avrupa'da reel faiz oranının İsveç'te yüzde -1.7, Euro bölgesinde ise yüzde -1.4 ile ekside olmasının nedeni bu...
Merkez Bankası da 12 Eylül’deki toplantısında para politikası faizini 3.25 puan düşürerek yüzde 16.5'e çekti. Faizin bu seviyeye düşmesiyle birlikte reel faiz de yüzde 1.5 puan seviyesine indi. Böylece daha önce yüzde 4-5 seviyesinde olan Merkez Bankası’nın reel faizi yüzde 1.5 ile gelişmekte olan ülkeler arasında en düşük reel faizlerden biri oldu.
Gelişmekte olan ülkeler arasında halen en yüksek faiz yüzde 4.8 ile Meksika’da… Bu ülkeyi yüzde 4.1 ile Suudi Arabistan ve yüzde 2.7 ile Rusya, yüzde 2.6 ile Brezilya ve Filipinler izliyor.
Türkiye, son faiz indirimi ile birlikte Tayvan, Güney Kore, Tayland ve Malezya gibi Güneydoğu Asya ülkeleri gibi yüzde 1-1.5 reel faiz veren ülkeler arasında yer aldı.
Eğer Ekim ayında baz etkisiyle enflasyon oranının beklendiği gibi yüzde 10 ve hatta tek basamaklı rakamlara gerilerse, Merkez Bankası reel faizinin yüzde 6’nın üzerine çıkması muhtemel. Kuşkusuz Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun 24 Ekim’de yapacağı toplantıda enflasyondaki düşüşe paralel yeni bir faiz indirim kararı alması bekleniyor.
Merkez Bankası TÜFE Reel Merkez Bankası Son Değişim Değişim
Ülke Adı Faizi (%) (%) Faizi (%) (%) Tarihi
İsviçre -0.75 0.3 -1.1 İndirim Ocak 15
Euro Bölgesi -0.50 -0.9 -1.4 İndirim Eylül 19
İsveç -0.25 1.4 -1.7 Artış Aralık 18
Japonya -0.10 0.5 -0.6 İndirim Ocak 16
Danimarka 0.00 0.4 -0.4 İndirim Ocak 15
Britanya 0.75 2.1 -1.4 Artış Ağustos 18
Avustralya 1.00 1.6 -0.6 İndirim Temmuz 19
Yeni Zelanda 1.00 1.7 -0.7 İndirim Ağustos 19
Norveç 1.25 1.6 -0.4 Artırım Haziran 19
Polonya 1.50 2.9 -1.4 İndirim Ekim 14
Tayvan 1.50 0.4 1.1 İndirim Mart 16
Güney Kore 1.50 0.0 1.5 İndirim Temmuz 19
Tayland 1.50 0.5 1.0 İndirim Ağustos 19
Kanada 1.75 2.0 -0.3 Artış Ekim 18
Çekya 2.00 2.9 -0.9 Artış Mayıs 19
Şili 2.00 2.3 -0.3 İndirim Eylül 19
ABD 2.13 1.7 0.4 İndirim Temmuz 19
Hong Kong 2.50 3.3 -0.8 İndirim Ağustos 19
Peru 2.50 2.0 0.5 İndirim Ağustos 19
Suudi Arabistan 2.75 -1.3 4.1 İndirim Temmuz 19
Malezya 3.00 1.4 1.6 İndirim Mayıs 19
Kolombiya 4.25 3.8 0.5 İndirim Nisan 19
Filipinler 4.25 1.7 2.6 İndirim Ağustos 19
Çin 4.35 2.8 1.6 İndirim Ekim 15
Hindistan 5.40 3.2 2.2 İndirim Ağustos 19
Endonezya 5.50 3.5 2.0 İndirim Ağustos 19
Brezilya 6.00 3.4 2.6 İndirim Temmuz 19
Güney Afrika 6.50 4.0 2.5 İndirim Temmuz 19
Rusya 7.00 4.3 2.7 İndirim Eylül 19
Meksika 8.00 3.2 4.8 İndirim Ağustos 19
Türkiye 16.50 15.0 1.5 İndirim Eylül 19